Theo báo cáo, Dự án có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng); chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km; chạy theo hướng từ Tây sang Đông, đi qua hành lang kinh tế sông Hồng và 6 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng.

Quy mô đầu tư xây dựng mới tuyến đường sắt điện khí hóa, đường đơn, khổ 1.435 mm; vận chuyển chung hành khách, hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng; tốc độ thiết kế 120 km/h đối với đoạn qua khu vực đầu mối thành phố Hà Nội; tốc độ thiết kế 80 km/h đối với các đoạn tuyến còn lại.

Theo phương án nghiên cứu tiền khả thi, đoạn qua tỉnh Lào Cai có chiều dài 143,069 km, đi qua 11 xã, phường với 9 ga, bao gồm 1 ga biên giới (Lào Cai mới), 6 ga trung gian (Bảo Thắng, Sa Pa, Văn Bàn, Đông An, An Thịnh, Yên Bái mới), 2 ga tránh tàu (Châu Quế Thượng, Y Can).

Tổng diện tích thu hồi đất khoảng 1.467,25 ha; tổng số hộ dân cần bố trí sắp xếp tái định cư khoảng 1.848 hộ; số khu tái định cư là 45; tổng mức kinh phí giải phóng mặt bằng dự kiến khoảng 8.229 tỉ đồng, trong đó chi phí đầu tư khu tái định cư khoảng 928 tỉ đồng.

Dự án thành phần 1 xây dựng hạ tầng kết nối ga và quảng trường ga đã được triển khai khảo sát từ đầu tháng 8.2025, dự kiến hoàn thành thiết kế kỹ thuật và lựa chọn nhà thầu trong quý IV.2025, để tiến tới khởi công đồng loạt các gói thầu vào ngày 19.12.2025.

Tại buổi làm việc, đại diện Viện Đường sắt số 4, đơn vị tư vấn trình bày về phương án tuyến điều chỉnh vị trí, bố trí nhà ga của Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Phương án đề xuất gồm 9 ga, trong đó 1 ga biên giới (Lào Cai Nam), 5 ga trung gian (Bảo Thắng, Văn Bàn, Đông An, An Thịnh, Yên Bái Nam) và 3 ga tránh tàu (Sa Pa, Châu Quế Thượng, Y Can). So với phương án trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi ban đầu, hướng tuyến đoạn Lào Cai có 10 vị trí thay đổi lớn, chủ yếu tại các khu vực, như: Lào Cai Nam, ga Bảo Thắng, ga Sa Pa, ga Văn Bàn, đoạn Đông An, ga An Thịnh, đoạn Y Can và ga Yên Bái Nam.

Nguyên nhân của việc điều chỉnh nhằm tránh khối trượt lở, giảm thiểu giải phóng mặt bằng, tối ưu hóa điều kiện công trình, tránh đới đứt gãy, điều chỉnh vị trí, quy mô và bố trí ga.

Nêu ý kiến về phương án điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trần Huy Tuấn cho rằng, mỗi phương án đều có ưu, nhược điểm khác nhau. Việc đề xuất vị trí mới sẽ tạo ra một nhà ga Yên Bái có quy mô lớn, thuận tiện trong việc kết nối hạ tầng, tuy nhiên cần dịch chuyển nhà ga cho phù hợp với quy hoạch phát triển khu công nghiệp của tỉnh.

Do đó, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đề nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo các đơn vị phối hợp với các sở, ngành, địa phương của tỉnh Lào Cai tiến hành khảo sát thực địa, xác định rõ vị trí, tọa độ, hướng tim tuyến để tìm ra phương án phù hợp nhất, đảm bảo điều kiện thuận lợi cho địa phương trong quá trình triển khai dự án.

Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy ghi nhận nỗ lực của Ban Quản lý dự án Đường sắt và tỉnh Lào Cai trong việc phối hợp chuẩn bị.

Ông Nguyễn Danh Huy yêu cầu tập trung tháo gỡ vướng mắc về giải phóng mặt bằng, khẩn trương hoàn thiện các khu tái định cư, khuôn viên cây xanh, đường dẫn đảm bảo tiến độ và chất lượng ở các khu ga.

Trong đó, trọng tâm là việc cần tập thể cùng xem xét, đánh giá tác động, những khó khăn, thách thức trong triển khai dự án, đặc biệt là giải phóng mặt bằng, quy hoạch đô thị.

Theo Nghị quyết 187/2025/QH15 của Quốc hội, dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài khoảng 419km với tổng vốn 203.231 tỉ đồng (tương đương 8,37 tỉ USD), khởi công trong tháng 12.2025 và phấn đấu hoàn thành chậm nhất năm 2030.